Bezpieczeństwo i higiena pracy to podstawa w każdym przedsiębiorstwie zatrudniającym pracowników. Przepisy zawarte w Kodeksie pracy określają obowiązki oraz prawa pracodawcy w zakresie BHP. Jakich wytycznych powinien przestrzegać przedsiębiorca? Czego się od niego wymaga i jak może realnie zatroszczyć się o bezpieczeństwo podwładnych?
Odpowiedzialność wykroczeniowa pracodawcy
Kodeks pracy określa nie tylko obowiązki pracodawcy w zakresie BHP, ale również konsekwencje, jakich poniesienie grozi mu w przypadku zaniedbania. Jeśli przedsiębiorca zatrudniający pracowników nie dopełnia podstawowych obowiązków pracodawcy w zakresie BHP, zgodnie z art. 283 par. 3 Kodeksu pracy grozi mu grzywna nawet do 30 000 zł, przy czym minimalna naliczona kara to 1000 zł.
Warto poznać: Blaski i cienie różnorodności – o wiekowo zróżnicowanych zespołach.Podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie BHP
Artykuł Kodeksu pracy określający obowiązki pracodawcy w zakresie BHP jest dość obszerny. Do najważniejszych zobowiązań pracodawcy należą:
- organizacja pracy w sposób zgodny z zasadami BHP,
- likwidacja niedociągnięć w zakresie BHP,
- reakcja na zmieniające się warunki pracy w zakresie przystosowania ich do zasad BHP,
- prowadzenie w firmie polityki zapobiegającej wypadkom i chorobom zawodowym,
- podporządkowanie zaleceniom organu nadzoru,
- podporządkowaniem zaleceniom inspektora pracy.
Aby wypełnić wymienione powyżej podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie BHP, przedsiębiorca jest zobligowany do prowadzenia konsultacji z pracownikami oraz wyznaczenia koordynatora BHP. Również tę kwestię jasno określają przepisy BHP zawarte w Kodeksie pracy. My natomiast zgłębiamy temat w kolejnych paragrafach.
Konsultacje z pracownikami
Regularne przekazywanie informacji w sposób klarowny należy do głównych obowiązków pracodawcy w zakresie BHP. Konsultacje przekładają się na realne bezpieczeństwo pracowników. Warto przy tym zaznaczyć, że pracodawca nie musi konsultować się z wszystkimi pracownikami – posiada prawo do odbywania rozmów z ich przedstawicielami. Prawa pracodawcy w zakresie BHP to między innymi otrzymywanie informacji o zmianach w organizacji pracy oraz wprowadzaniu nowych procesów czy materiałów, o ile stanowią potencjalne zagrożenie dla człowieka. Konsultacje dotyczą też nowego wyposażenia stanowisk pracy, nowych zadań pracowników zanim się ich podejmą, tworzenia służb BHP w firmie, czy też odzieży oraz innych środków ochronnych przydzielanych przez pracodawcę podwładnym. W ramach konsultacji pracodawca informuje również o szkoleniach w zakresie BHP – ich zakresie i terminach zajęć.
Wyznaczenie koordynatora BHP
Jeśli pracownicy wykonują obowiązki zawodowe wspólnie, w jednym miejscu, do obowiązków pracodawcy w zakresie BHP należy skoordynowanie działań zespołu. Musi umożliwić im udaną współpracę, między innymi poprzez ustalenie zasad współdziałania, w tym w przypadku zagrożenia lub wypadku. Służy temu stanowisko koordynatora BHP, które w takiej sytuacji pracodawca jest obowiązany powołać. Koordynator pomaga również w bieżącym informowaniu pracowników o sposobach przeciwdziałania zagrożeniom zawodowym. Powołanie koordynatora powinno mieć miejsce jeszcze przed rozpoczęciem prac.
Służba BHP – w jakich sytuacjach jest obowiązkiem pracodawcy?
Poza koordynatorem BHP, pracodawca może być zobligowany do zatrudnienia również służby BHP. Wewnętrzna lub zewnętrzna służba BHP pełni funkcje kontrolne i doradcze. W firmie zatrudniającej do 10 pracowników, lub do 20 w przypadku przedsiębiorstw zaliczanych do 3 lub niższej kategorii ryzyka, pracodawca może samodzielnie wykonywać zadania służby BHP. W przypadku pozostałych firm, pod warunkiem zatrudniania mniej niż 100 pracowników, służbę BHP mogą pełnić pracownicy zatrudnieni w przedsiębiorstwie. Natomiast w firmie zatrudniającej powyżej 100 pracowników do obowiązków pracodawcy w zakresie BHP należy powołanie niezależnej służby.
Szkolenia BHP dla pracodawcy
Do podstawowych obowiązków pracodawcy w zakresie BHP należy organizacja szkoleń dla pracowników. Warto jednak pamiętać, że również pracodawca powinien brać udział w szkoleniach. Po raz pierwszy obowiązek taki ma miejsce w momencie zatrudnienia pierwszego podwładnego. Szkolenia BHP dla pracodawców skutkują uzyskaniem certyfikatu ważnego przez okres 5 lat. Tym samym powinny być powtarzane w odstępach co najmniej 5-letnich, o ile w między czasie nie dojdzie w firmie od istotnych zmian, skutkujących znaczną modyfikacją specyfiki pracy, a tym samym pojawieniem się nowych zagrożeń. W takiej sytuacji pracodawca powinien wziąć udział w szkoleniu BHP przed wdrożeniem zmian.Obowiązki pracodawcy w zakresie BHP są oczywiste, a ich wypełnianie niezbędne dla zachowania bezpieczeństwa pracy. Dlatego każdy odpowiedzialny przedsiębiorca przestrzega przepisów w tym obszarze, dbając w ten sposób o bezpieczeństwo pracowników.
Czytaj też: Korzyści z zatrudniania pracowników po 50 roku życia.