Okres ochronny przedemerytalny

Okres ochronny przedemerytalny w polskim prawie

Przepisy jasno określają, komu przysługuje i kiedy zaczyna się okres ochronny przed emeryturą. Zgodnie z artykułem 39 Kodeksu pracy:

„Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku”

Wiek emerytalny – definicja

Za wiek emerytalny uznaje się rok życia, którego osiągnięcie uprawnia do zakończenia aktywności zawodowej i uzyskania prawa emerytalnego. W Polsce wiek emerytalny to odpowiednio: 65 lat dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet. W przypadku niektórych zawodów wiek ten może być niższy. Należy zaznaczyć, że osiągnięcie wieku emerytalnego daje możliwość, ale nie nakazuje przejścia na emeryturę.

Jak długo trwa okres przedemerytalny?

Okres ochronny przedemerytalny rozpoczyna się 4 lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Tym samym dla mężczyzny, o ile nie przysługuje mu wcześniejsza emerytura, dniem rozpoczęcia okresu ochronnego przed emeryturą będzie dzień ukończenia 61 roku życia, a dla kobiety 56 lat. 

Okres zatrudnienia kwalifikujący do okresu ochronnego przed emeryturą

Istnieje dodatkowy warunek, który należy spełnić, aby zostać objętym okresem ochronnym przed emeryturą. Jest nim odpowiedni staż pracy, kwalifikujący do przejścia na emeryturę w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego. W przypadku kobiet jest to 20, a dla mężczyzn 25 lat pracy.

Warto znać: Zmiany w przeliczaniu wysokości emerytury osób pracujących w 2022 roku​

Co obejmuje ochrona przedemerytalna?

Ustanowienie okresu ochronnego przed emeryturą to szereg zabezpieczeń dla pracownika. A wśród nich dwie prawdopodobnie najważniejsze korzyści:

• gwarancja utrzymania wysokości pensji,
• brak możliwości zwolnienia nawet w przypadku likwidacji danego stanowiska pracy.

Gwarancja utrzymania wysokości pensji

Co do zasady pracodawca nie ma prawa obniżyć pensji pracownikowi, którego dotyczy okres ochronny przed emeryturą. Istnieją jednak wyjątki od tej reguły. Pensja może zostać obniżona w wyniku ogólnej obniżki wynagrodzeń w zakładzie lub w efekcie utraty zdolności przez pracownika do wykonywania danych czynności – na przykład z powodu utraty uprawnień.

Likwidacja stanowiska pracy a ochrona przedemerytalna

Pracownik w okresie ochronnym przedemerytalnym nie może zostać zwolniony, o ile nie zajdą szczególne okoliczności. Mowa tutaj jednak o skrajnych przypadkach – przede wszystkim wiek przedemerytalny nie chroni przed zwolnieniem dyscyplinarnym. Natomiast jeśli dojdzie do likwidacji stanowiska pracy, ochrona przedemerytalna gwarantuje pracownikowi dalsze zatrudnienie za co najmniej takie samo wynagrodzenie, jak wcześniej. Pracodawca jest zobowiązany znaleźć podwładnemu inne stanowisko.

Czytaj też Jak napisać dobre CV po 50-tym roku życia?​

Jakie są przywileje przedemerytalne

Warto mieć na uwadze, że okres ochronny przedemerytalny nie zawsze stanowi skuteczne zabezpieczenie przed utratą pracy. Jeśli firma ogłosi upadłość, pracownik pozostaje bez miejsca zatrudnienia. Ponadto pracownik w dniu, od którego do osiągnięcia wieku emerytalnego pozostają mu 4 lata, może pozostawać bez stałego zatrudnienia od dłuższego czasu i nie posiadać możliwości jego znalezienia. W sytuacji utraty pracy oraz bezrobocia, a także w kilku innych przypadkach możliwe jest skorzystanie ze świadczenia przedemerytalnego, czyli uzyskanie przywileju przedemerytalnego pomimo braku aktualnego zatrudnienia. Poza przywilejami, świadczenie przedemerytalne to również realne wynagrodzenie spływające na konto każdego miesiąca. W 2022 roku jest to kwota 1350,70 zł brutto, czyli 1060,62 zł netto.

Aby uzyskać świadczenie przedemerytalne, należy:

• osiągnąć wiek przedemerytalny,
• posiadać odpowiedni staż pracy – 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn,
• złożyć wniosek do organu rentowego.

Okres ochronny przed emeryturą 2022

Prawo, w tym również przepisy dotyczące emerytur, nieustannie się zmienia. Warto zatem śledzić doniesienia w tym temacie, zwłaszcza jeśli okres ochronny przedemerytalny zbliża się wielkimi krokami. Niemniej akurat w tej kwestii prawo od lat jest względnie stabilne. Jedynej modyfikacji ulega wysokość świadczenia przedemerytalnego, co wynika z rosnącej inflacji oraz coraz większego wynagrodzenia minimalnego i średniego. Tym samym okres ochronny przed emeryturą 2022 to wciąż 4 lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego, pod warunkiem uzyskania wymaganego stażu pracy. Bez zmian pozostają również pozostałe przepisy dotyczące ochrony pracowników przed emeryturą.

Link do badania: https://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/emerytury-polakow-polacy-na-emeryturze,64,0,2371648.html